Tuesday, April 23, 2013

સમરમાં વરસાદની થોડી સમરી

અધૂરાં મહિને જન્મેલા બાળકની જેમ વરસાદ ગુજરાતમાં ઘણી જગ્યાએ સમય કરતાં વહેલો વરસી ગયો છે. પર્યાવરણનું ચાર હાથે નિકંદન કાઢવાની માનવીની ઘાતક વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિને કારણે કુદરતને "માઠું" લાગે ત્યારે જ "માવઠું" આવતું હશે? 

ઋતુઓનું ચક્ર મનફાવે તે રીતે કાયમી ધોરણે ફરવા માંડે તો શું શું થઈ શકે એની કલ્પના કરવી રહી. ઋતુ પ્રમાણે પ્રકૃતિને અનુકૂળ આવતી ચીજો ખાવાનો આગ્રહ કરતાં આયુર્વેદ અને નેચરોપથીના સિદ્ધાંતો ફેરવવાની જરૂર પડે નહીંતર પથ્ય-અપથ્ય કદાચ કથ્ય-અકથ્ય બની જાય ! સવારે ઠંડક, બપોરે ગરમી અને સાંજે વરસાદનું વાતાવરણ હોય એવો ઈંગ્લેન્ડનાં મોસમ જેવો ત્રિરંગી મિજાજ જોઈને ગર્વથી કહી શકાય કે હવે આપણે હવામાનની બાબતમાં પણ ગ્લોબલાઈઝેશન અપનાવી રહ્યા છીએ.

શાળામાં ભણાવવામાં આવતી વરસાદી કવિતાઓને પણ હવે સીઝનની મોહતાજ રહેવાની જરૂર રહી નથી. હવામાનનાં મૂડ પ્રમાણેની કવિતા ભણાવવાની શિક્ષકને છૂટ અપાય તો બાળકનો કદાચ ભણવામાં રસ વધે. 

ઘેબરિયો પરસાદ, ઊની ઊની રોટલી અને કારેલાંનું શાક ખાવાનું મન થાય તો હવે જુલાઈથી સપ્ટેમ્બરના સમયગાળાની રાહ જોવાની જરૂર નથી. જો કે ઉનાળું પાક માટે ખેડૂતે જે તૈયારી કરી રાખી હોય એના પર કમોસમી વરસાદને કારણે પાણી ફરી જાય એ મોટો માઈનસ પોઈન્ટ."જાના થા જાપાન, પહુંચ ગયે ચીન"ની જેમ કેરી ખાવા માટે અદકેરી તાલાવેલી જાગી હોય ત્યાં તો વરસાદી સીઝનનાં જાંબુથી ચલાવી લેવું પડે. શાસ્ત્રિય સંગીતના ગાયકને ઉનાળા કે શિયાળામાં પણ મલ્હાર રાગ ગાવો હોય તો કોઈ પાબંદી નડે નહીં. 

પ્રશ્ન એ છે કે Monsoon અને Winter ભેગાં થાય એવી સંયુક્ત ઋતુને Monster કહેવાય તો Summer અને Monsoon ભેગાં થાય એવી ઋતુને શું કહી શકાય? ગુજરાતીમાં ગ્રીષ્મ અને વર્ષાનું સંયોજન કરીને ગ્રીષ્મવર્ષા જેવો શબ્દ બનાવી શકાય પણ અંગ્રેજીમાં સંતોષકારક પર્યાય જડતો નથી. ગરમીમાં આ બ્લૉગ પોસ્ટમાં વિચારોનું માવઠું વરસી ગયા પછી કદાચ શબ્દોનો દુકાળ પડતો હશે ! :)

No comments:

Post a Comment